طبق گفته های محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کشورمون، بیشتر از ۲۰ میلیون کاربر ایرونی، مخاطب پیام رسان محبوب تلگرام هستن و این رقم هر ساله در حال زیاد شدنه، اما با وجود مشکلات امنیتی و اقتصادی که به کار گیری این پیام رسان محبوب داره، اون عقیده داره که دولت تصمیمی واسه فیلتر این شبکه نداره و حتی از وزارت بهداشت خواسته س که سلامت به کار گیری اینترنت رو در ایران جفت و جور کنه.
این در حالیه که دولت بارها از تلگرام خواسته تا واسه ادامه فعالیت گسترده در ایران، نسبت به انتقال سرورهایش به داخل کشر اقدام کنه.
اما تا کنون هیچ اقدام یا واکنشی از طرف این شرکت روسی واسه اعمال اینجور رفتار تکنیکی در ایران یا جای دیگه، مشاهده نشده و معاون قضایی دادستان کل کشور رو بر اون داشته تا از ضرر آفرین بودن اون واسه ایرانیان بگه. جایی که روند در حال افزایش کانالای مستهجن تلگرام هم بر دامنه هشدارا اضافه می کنه.
تازگیا هم مرد اول آی تی ایران به رسانه ها گفته بود که دولت نمی خواد ۲۰ میلیون مخاطبان ایرونی این شبکه رو درمقابل نظام بذاره و از همکاری خوب تلگرام واسه بستن کانالای غیر اخلاقی اون خبر داد. اون شورای عالی فضای مجازی رو تنها نهاد رسمی درباره اراده کردن در مورد فعالیت تلگرام در ایران می دونه و بارها از توجه وزارت خونه اش به رفع نگرانیای رهبری درباره فضای مجازی صحبت کرد.
اما این که تلگرام فیلتر می شه یا نه، موضوعیست که به نوع کارکرد و فرصتها و تهدیدهایش واسه جامعه اطلاعاتی کشور بر می شه . . .
فیلترینگ تلگرام: آری یا نه؟!
کارگروه تعیین مصادیق جرایم اینترنتی قوه قضاییه قبلا خواهان فیلترینگ تلگرام در کشور بود که انگار وزارت ارتباطات از این کارگروه مهلت خواسته تا با تلگرام مکاتبه کنه و بخشای غیر اخلاقی حذف شه و این موضوع دلیل شده تا همیشه مکاتباتی بین ایران و تلگرام صورت پذیرد. به هر حال با وجود همه حرف و حدیثا و چالشا و ناهنجاریایی که کانالای تلگرامی در فضای جامعه اطلاعاتی کشور رواج میدن، این شبکه برخلاف توییتر وفیس بوک و یوتیوب، هم اونقدر آزادانه در دسترسه.
به هر حال، رد و بدل کردن گسترده اطلاعات به شکلای جور واجور و اقسام جور واجور به وسیله میلیونا ایرونی در این شبکه، مسئولان امنیتی کشور رو بر اون داشته تا نسبت به عاقبتای به کار گیری این پیام رسان واسه رد و بدل کردن اطلاعات دیجیتالی اخطار بدن. اطلاعاتی که مشخص نیس تا چه زمان و با چه اهداف مشخصی در آینده، حریم خصوصی کاربران و حتی امنیت داخلی رو تهدید کنه.
بحث پدافند سایبری یکی از مهم ترین مقولات در بخش پدافند غیر عامل بوده که کشور به طوری جدی به مسائل مربوطه ورود پیدا کرده و مراکزی از جمله مرکز ملی پدافند سایبری واسه رصد تخصصی این فضا و کاهش آسیب پذیریای کشور در عصر دیجیتال در سالای گذشته راه اندازی شده و به نظر می رسه یکی از گلوگاهای تهدید بالقوه، حضور گسترده و میلیونی رد و بدل کردن اطلاعات ایرانیان در تلگرام باشه.
تلگرام: بستر نصف جرایم در ایران!
اما به نظر می رسه سطح علم عمومی نسبت به تهدیدات و حتی فرصتای شبکه های اجتماعی از دید شخصی کافی نباشه و حجم بالای سو، کاربرده های اینستاگرامی و انتقامای تلگرامی از کاربران ایرونی به وسیله کلاهبرداران سایبری ، نشون دهنده این نبود آگاهیه.
هفته ای نیس که در گزارشای روزانه پلیس فتا، تماشاگر جنجال آفرینی تلگرامی در یکی از مناطق کشور نباشیم. طوری که پلیس میگه ۴۳ درصد جرایم اینترنتی کشور در بستر تلگرام اتفاق می افته و این پیام رسان محبوب، هم چون شمشیر دولبه واسه ایرانیان عمل کرده. جرایم اینترنتی، امروزه ۷۰ درصد جرایم کشور رو به خود اختصاص داده که رقم قابل تاملی حساب می شه.
حالا حتی کارگران ساختمانی غیر ایرونی هم واسه تعامل و رابطه با کارفرمایانشان، از نرم افزار تلگرام استفاده می کنن و به کار گیری این نرم افزار، جنبه های اطلاع رسانی تبلیغاتی هم پیدا کرده.
روزی نیس که از گروه ها و کانالای تلگرامی، پیامای تبلیغاتی ناخواسته واسه کاربرانش ارسال نشه و اونا رو به خرید یا فروش و آگاهی درباره فلان موضوع، تشویق نکنه. هر روز، بر سیل پیامای تبلیغاتی ناخواسته واسه ایرانیان عضو این شبکه پیام رسان موبایلی اضافه می شه و بالطبع، نظارتی و کنترلی خاص هم بر اون صورت نمی گیره.
تبلیغات تلگرامی
هر کاربری می تونه با عضویت سریع و رایگان در این شبکه، گروه یا کانال ساخته و به تبلیغ هر چیزی اقدام کنه.
به خاطر همین صدا هزار کانال تلگرامی به وسیله اشخص حقیقی یا حقوقی در ایران راه اندازی شده و موضوعات مختلفی رو از لباس زیر تا فروش پمپ و مشعل ساختمون و تورهای گردشگری ممنوعه و غیر ممنوعه در اون تبلیغ می کنن.
در واقع تبلیغات تلگرامی و فعالیت در این شبکه، تا حدود زیادی جانشین فعالیتای سنتی که قبلا در یاهو مسنجر و شبکه موبایلی و حتی فیس بوک انجام می شد، شده و به دلیل اون که ده ها میلیون گوشی هوشمند در اختیار ایرانیاس و همیشه هم آنلاین!، تبلیغات تلگرامی اصطلاحا خوب جواب میده.
تبلیغات ناخواسته دیجیتالی در ایران، سابقه زیادی داره.
همین گوشیای موبایل چه قدیمی و چه هوشمند، از صبح تا شب تماشاگر ارسال پیامکای تبلیغاتی ناخواسته در بخشای جور واجور و بعضی وقتا با شماره های شخصی و با موضوعات مستهجن به شماره های هموطنان هستن. همین امر دلیل شده تا ۶ میلیون مشترک موبایل، از راه سامانه های مربوطه، انصراف خود رو از سرویس دریافت پیامکای تبلیغاتی اعلام کنن.
بعضی از کاربران که شاید قشر کثیری از مخاطبان این پیام رسان محبوب رو شامل می شن، ساعتا در طول روز مشغول پیام رسانی در گروه ها و کانالای اختصاصی یا عمومی فارسی و غیر فارسی بوده و از این وسیله به عنوان راه حلی واسه اعلام حضور در محافل اجتماعی دیجیتالی استفاده میکردن.
خیلیا که در محیط سنتی، به دلیل نبود اعتماد به نفس و پایین بودن مهارتای رابطه اجتماعی، حرفی واسه گفتن ندارن، در محیطای دیجیتالی به خصوص تلگرام و اینستاگرام، بعضی وقتا کامنتا و پستای آتشین و تندی رو به اشتراک می ذارن که در بعضی وقتا، با عکس العمل تند کاربران ایرونی مواجه می شه.
تراژدی report و block ایرانیان در تلگرام!
در تلگرام ایرانیان، بحث لفت دادن یا ترک کردن گروه و حتی موضوع report اهمیت زیادی داره.
کم تحملی سنتی ایرانیان در مقابل با سخن وحرف مخالفان و منتقدین، به فضای مجازی هم راه پیدا کرده و بخاطر این، بازار بلاک کردنا و ریپورت کردن کاربرایی که سخن اونا به کام خیلیا خوش نمیاد، بسیار داغه.
شاید شمام در طول سال، ده ها بلکه صدا نفر رو به دلایل جورواجور ریپورت و بلاک کرده باشین و یا خیلیا شما رو پس از مدتا دوستی و رابطه و گپ و گفت، با عنوان : last seen a long time ago همراه کرده باشن که معنی و مفومش اون هستش که شما block شده و از دایره رابطه با فلان کاربر واسه همیشه خارج شدید!
این که در تلگرام غیر ایرانیا هم بازار ریپورت و بلاک و خشونت و تهدید و انتقامای دیجیتالی و پیامای ناخواسته تااین اندازه داغه یا خیر، جواب روشنی براش نداریم. اما به نظر می رسه، با در نظر گرفتن موج حمله فحاشان و هتاکان کاربر نماای فارسی زبون به صفحات شخصی سلبریتیای اینستاگرام در سالای گذشته، این ناهنجاری، معضلی واسه بخش از فضای جامعه اطلاعاتی کشور باشه.
جامعه شناسی خودمونی تلگرامی!
خیلیا بر خلاف محیط سنتی که مودب، آداب دان و با ضریب دوستی بالا هستن و از ادبیات گفتاری فاخر استفاده می کنن، در محیط دیجیتالی به خصوص در کانالای تلگرامی، به قولی: روی سگ ! خود رو همیشه در اختیار دیگه کاربران قرار میدن و میخوان همه رو از تیغ انتقاد و . . . . بگذرونن.
خیلیا فکر می کنن که اگه در تلگرام یا محیطای دیجیتالی به موضوعی عکس العمل نشون ندن، چیزی یا امتیازی رو از دست میدن یا به واسطه واکنشای بعضی وقتا تند و آتشین، از طرف ادمین گروه ها و کانالا به اونا جایزه داده می شه!
به خاطر همین، خیلی وقتا مشاهده می کنین که فلان گروه یا کانالی که در اون فعال بودین، بعضی وقتا با وجود هزاران عضو، حذف می شه و این نه به خاطر اعمال قانون دولتی،بلکه به واسطه اقدام ادمین کانال بوده که تحمل فحاشی و زد و خوردای کلامی و تهدید آمیز بعضی از کاربران رو نداشته.
حتی در کانالای تخصصی مانند بورس و آموزش و مقولات علمی،بعضی وقتا مشاهده می شه که گپ و گفتای بعضی از کاربران به جنجالای تلگرامی تبدیل شده و بازار ریپورت و بلاک داغ می شه و اینجور کانالایی پس از یه مدت کوتاه، مخاطب اصلی خود رو از دست میده و بلااستفاده باقی می مونه .
سبک زندگی دیجیتالی ایرانیان در شبکه های اجتماعی به خصوص پیام رسان تلگرام، سبک زندگی باحال و خاصیه که می تونه موضوع تحقیقاتی پایان نامه ها و کتابای بسیاری باشه. ازتحلیل این فضا میشه به بخشی از واقعیتای جامعه فهمید.
در واقع جامعه شناسی خودمونی تلگرام ایرانیان، نکاتی رو بازگو می کنه که واسه تحلیل گران جامعه اطلاعاتی و حتی روان شناسا و جامعه شناسا پیامای شفافی داره و رفتار شناسی بخشی از جامعه رو میشه در اون جست و جو کرد.
پیشنهادای خودمونی به کاربران تلگرامی
۱-بعضی از کلاهبرداران اینترنتی و مجرمان سایبر، با راه اندازی کانالای گول زننده . بعضی وقتا جذاب تلگرام ، به دنبال جذب قربانیان اینترنتی خوددر آینده هستن. مراقب فعالیت در کانال باشین.
۲-وقتی در گروه یا کانال عضویت پیدا می کنین، تصاویر پروفایل شما توانایی مشاهده به وسیله بقیه رو پیدا می کنه.
مراقب باشین که این تصاویر،حریم خصوصی شما و دوستان و آشنایان رو تهدید نکنه.
۳-با افزایش علم فنی خود، فرصت و بستر هک نشدن حساب تلگرامی رو جفت و جور کنین.
۴-به کار گیری رباتای تلگرام ، یکی از بسترای تهدید زا در این فضا هستش که باید به اون توجه داشت.
۵-به این موضوع دقت لازم رو به عمل بیارین که هر فعالیت مجرمانه و غیر قانونی در تلگرام و کلیه شبکه های اجتماعی، به وسیله هر کاربر و به هر قصد و روشی که صورت بگیره، با رصد فنی، شناسایی و دستگیری مجرمان از طرف پلیس فتای همیشه بیدار ایران همراه می شه.
۶-واسه پیدا کردن افراد در تلگرام، حتما احتیاجی به دونستن شماره تماس اونا نیس.
از راه حدث زدن نام کاربری هم میشه کاربران این شبکه رو تا حدودی پیدا کرد.
پس اگه نمی خواین به وسیله افراد بدون باخبر شدن از شماره تلفن شما، ردیابی شید، نام کاربری قابل حدثی رو انتخاب نکنین!
۷-فوروارد کردن مسیجای دوستان شما در تلگرام در کانالا و گروه ها، دلیل شناسایی پروفایل اونا به وسیله بقیه می شه که می تونه دردسرهایی براشون به همراه آورد. به این نکته کوچیک اما مهم توجه کنین.
۸-گوگل، غول جست و جوی اینترنتی طبق اسناد ویکی لیکس، با نهادای اطلاعاتی و امنیتی و جاسوسی همکاری داره.
چه برسه به تلگرام! مراقب به اشتراک گذاشتن اطلاعات پنهونی و مهم در بستر این شبکه باشین.
به امید افزایش علم رسانه ای ایرانیان در فضای جامعه اطلاعاتی همراه با صبوری!
[ منبع:اونا، ایرنا، ایسنا، مهرنیوز،، کارگروه تعیین مصادیق، وزارت ارتباطات، سلامت نیوز ]