ده ها میلیون ایرونی این روزا عضو پیام رسان تلگرام و اینستاگرام و فیس بوک هستن و تعداد کمی هم در شبکه های داخلی اجتماعی مانند کلوب و آپارات فعالیت دارن. بیشتر از ۳۰ میلیون موبایل هوشمند در اختیار کاربران جامعه اطلاعاتی کشور قرار داره که بعضی از کاربران از راه موبایل به اینترنت و پروفایل خود در شبکه های اجتماعی وارد می شن.
حضور گسترده کاربران ایرونی در فضای مجازی، به چند سال گذشته باز نمی شه.
موج فعالان شبکه های BBS و وبلاگ نویسان ایرونی از اوایل دهه هفتاد شمسی، نوید آینده ای روشن و فعال رو واسه جامعه اطلاعاتی کشور می داد و این روند در حال افزایش حالا با حضور بیشتر از ۴۶ میلیون کاربر اینترنتی در کشورمون، صدها دوره رسمی آموزش مجازی دانشگاهی، ۱۷ هزار فروشگاه اینترنتی مجوز دار و صدا هزار فعال کار و کاسبی اینترنتی، چهره جدیدی به خود گرفته.
همه اینا در کنار فرصت آفرینی دیجیتالی در فضای اقتصاد مقاومتی، بستر خوبی رو واسه کلاهبرداران اینترنتی و ناقضان حریم خصوصی جفت و جور کرده. طوری که پرونده های پلیس سایبر در مقایسه با سال ۹۵، بیشتر از افزایش نشون میده و روند گزارشات مردمی به پلیس فتا به خود گرفته.
فعالیت ایرانیان در شبکه های اجتماعی در ۵ سال گذشته شدیدا زیاد شده و این، گر چه با فرصتای بسیاری واسه علاقمندان به فعالیتای سایبری در سطح داخلی و بین المللی همراه بوده، اما طبق گزارشات پلیس سایبر که معمولا در ما به اونا به طور متناوب می پردازیم، نقض حریم خصوصی و سو، به کار گیری پروفایل و هویت مجازی ایرانیان روند زیادی رو نشون میده.
گزارش امروز ما شما رو با راهکارهای کاهش آسیب پذیری در شبکه های اجتماعی آشنا می کنه.
با ما همراه باشین.
سبک زندگی دیجیتالی ضعیف
سبک زندگی دیجیتالی امروز ایرانیان، بسیار ضعیف شده و رشد در حال افزایش کلاهبرداران اینترنتی و مجرمان سایبر که به روشای جور واجور و خلاقانه و بعضی وقتا پیچیده، از حساب بانک مجازی گرفته تا اکانتای تلگرام و اینستاگرام و دستگاه های pose، مشتریان و مخاطبان رو مورد حملات سایبری قرار میدن، شاهدی رو بر این مضعلات دیجیتالیه.
انتقامای شوهر از همسر و همسر از شوهر و کلاهبرداریای بچه های خردسال از بانکداری مجازی والدین با فامیلشون و کاهش سن ارتکاب به جرایم رایانه ای کشور به ۱۵ سال و ۱۲ سال، همه و همه نشون میده که این فضای لایتناهی، واسه همه کاربران در اقصی نقاط کشور، آسیب زا و رقابت برانگیزه. همسریابی اینترنتی و کلاهبرداریایی که مجرمان فضای سایبر با نقض حریم خصوصی کاربران ساده لوح انجام میدن، بخشی از اتفاقات تلخ فضای مجازی در سالای اخیره که نمونه اونو در انیمیشنی که پلیس فتا آماده کرده، میشه دید.
بحث حریم خصوصی و امنیت در فضای مجازی فقط به شبکه های اجتماعی در رابطه نمی شه.
بلکه کنسولای بازی رو هم که کودکان و نوجوانان ازش استفاده می کنن، شامل می شه.
ما حالا تماشاگر تغییر سبک ناهنجاریای اخلاقی، اجتماعی و تکی از فضای سنتی به فضای سایبر هستیم.
سو، کاربرده های تلگرامی و اینستاگرامی که این روزا به وسیله زوجای جوون و دختران و پسران تازه آشنا شده با همدیگه در فضای مجازی صورت میگیره نشون میده که آستانه تحمل بعضی از کاربران ایرونی اینترنت کاهش پیدا کرده و وسیله سایبر، بستر تهدید آفرین خود رو واسه بعضی به نمایش گذاشته.
برداشتن اطلاعات شخصی شامل تصاویر پروفایل و عکسای به اشتراک گذاشته شده خصوصی و منتشر کردن اونا به واسطه بد اخلاقیا و انتقامای دیجیتالی، بحث عادی در فضای شبکه های اجتماعی در ماه ها گذشته بوده که نمونه اونو حتما در فعالیتای اینترنتی روزانه مشاهده کردین که در گزارشات روزانه پلیس سایبر هم درج می شه.
حتما مشاهده کردین که بعضیا واسه جمع کردن follow و like در اینستاگرام و تلگرام، کانالا و صفحاتی و بعضی وقتا hashtagایی عجیب راه اندازی می کنن و تصاویر خصوصی بعضی از کاربران رو که در اینترنت منتشر شده، بدون اطلاع و آگاهی و اجازه اونا،در صفحه خود به اشتراک می ذارن تا به اصطلاح like جمع کنن و در آخر صفحه رو به فروش برسانند! شاید باید اینستاگرام و کاربرانش رو بیشتر بشناسیم!
علاوه بر اینا، هکرها به دنبال صفحات کودکان و نوجوانان در شبکه های اجتماعی هستن و بخاطر این، آموزش این مقولات به کودکان واسه آگاهی در برابر هجمه هکرها و کلاهبرداران اینترنتی اهمیت بسیار داره.
خیلی از هزاران فردی که تصاویر و اطلاعات خصوصی اونا در این صفحات به اشتراک گذاشته می شه از این کار اطلاعی ندارن و وقتی از طرف فردی، نسبت به این موضوع خبردار شن که شاید خیلی دیر باشه. اطلاعات پروفایل کاربران در شبکه های اجتماعی و به طور کل فضای اینترنت، بخشی از حریم خصوصی کاربران بوده و همه سایتا موقع ثبت اطلاعات کاربری، در بخش privacy policy و شرایطی که در قسمت مهم به کار گیری خدمات (Terms & conditions) منتشر شده، به این موارد اشاره می کنن.
اما به هر حال زیادن کاربرانی که بدون توجه به قوانین حریم خصوصی و شرایط فعالیت در شبکه های اجتماعی داخلی و بین المللی، همه گونه اطلاعات خصوصی و غیر خصوصی خود و بقیه (دوستان و آشنایان) رو به اشتراک گذاشته و بستر آسیب پذیری خود و بقیه رو جفت و جور می کنن و این وسط، جولان صیغه های اینترنتی هم نور علی نور می شه و بستری واسه سوء به کار گیری احساسات و حریم خصوصی کاربران! به هر حال باید راهکارهای مقابله با کلاهبرداری اینترنتی رو یاد نمی گیرین و همیشه سواد رسانه ای خود رو بالا برد.
امروزه نفوذ به شبکه های رایانه ای و هک پروفایل کاربران و سوٰء استفاده غیر محسوس از اطلاعات و مطالب منتشر شده در پروفایلای کاربران، با وجود بستر شبکه های اجتماعی و پیام رسانای تلگرامی آسون شده و وسایل آی تی این کار رو به کاربران با سطوح اطلاعاتی و علم فنی میده.
مثلا وقتی شما در پیام رسان تلگرام یا واتس آپ یا لاین و تانگو، تصاویری خود رو به اشتراک می ذارین، مجرمان سایبر می تونن با جست و جوی تصادفی نام کاربری، به تصاویر دسترسی پیدا کرده و این تصاویر رو ذخیره و مورد سو، استفاده بذارن.
بعضی وقتا مشاهده می شه که کاربران در این نرم افزارا، به جای قرار دادن ۱-۲ عکس جهت نشون دادن تصاویر واقعی خود به کاربران و دوستان و آشنایان که در add list اونا هستن، ده ها تصویر که بعضی وقتا تصاویر خصوصی از خود و دوستان و آشنایان هستن رو هم به اشتراک می ذارن که می تونه مورد سوء کاربرده های بقیه قرار بگیره.
بعضی از کلاهبرداران اینترنتی با سوء به کار گیری این تصاویر زیاد پروفایل کاربران در این شبکه های اجتماعی، پروفایلای fake درست کرده و بعضی وقتا از دیگر کاربران با این هویتای جعلی، سوء استفاده می کنن. حتی با روشی، به حساب تلگرام بعضی از کاربران نا آشنا به مقولات امنیت سایبر وارد شده و رمز عبور اونا رو بدست آورده و با add list اونا رابطه برقرار می کنن یا با مهندسی اجتماعی، کلاهبرداری می کنن.
یه نمونه کلاهبرداری در اینستاگرام
در اینستاگرام، شبکه محبوب ایرانیان، هر هفته کلاهبرداریا و سوء کاربرده های بسیاری اتفاق می افته که یکی از نمونه اونا رو در گزارش ۳۱ تیر ۹۶ پلیس فتا در زیر می بینین که درسای بسیاری داره.
موضوع چی بود؟ فرمانده انتظامى شهرستان سبزوار گفت: با تلاش کارشناسان پلیس فتا شهرستان سبزوار، عامل دستبرد به حساب کاربرى شبکه اجتماعى شهروند سبزوارى شناسایى و دستگیر شد.
توضیح موضوع: خانمى با در دست داشتن مرجوعه قضایى و براى شکایت از فردى ناشناس که به خاطر رفع انسداد شبکه اجتماعى درخواست مبالغى وجه نقد رو کرده بود به پلیس فتا شهرستان سبزوار مراجعه کرد.
شاکیه در اظهارات اولیه خود گفت، “در شبکه اجتماعى با تبلیغاتى روبرو شدن شدم که براى افزایش تعداد بازدید کننده اونم به صورت رایگان کافى بود به سایتى مراجعه و مشخصات نامى و حساب کاربرى خود رو وارد مى‌کردم.
من به دلیل رایگان بودن، دست به امتحان اون زده و برابر فرایند ذکر شده مبادرت به ثبت نام نمودم که در کمال ناباورى فهمیدم حساب کاربرى ام از دسترس خارج و براى باز گردادندن اون درخواست وجه شده!”
اقدام پلیس: با در نظر گرفتن اظهارات شاکیه و مستندات فنى موجود، کارشناسان اقدامات اولیه خود رو شروع کردن و در مراحل اولیه مشخص شد عامل سوء استفاده و اخاذى از شاکیه با شگرد فیشینگ به اطلاعات و حساب کاربرى نامبرده دسترسى پیدا کرده‌است.
با در نظر گرفتن تلاش کارشناسان رد متهم در فضاى سایبرى پیدا و با یکسرى اقدامات فنى متهمى در این رابطه شناسایى که با هماهنگى قضایى به همراه تجهیزات رایانه اى دستگیر شد.
شناسایی و دستگیری متهم: متهم به نام عرفان ۲۷ ساله پس از دستگیرى با دیدن دلایل موجود به جرم خود اعتراف کرد و اقرار داشت با در نظر گرفتن اینکه حرفه‌ام عکاسى مى‌باشه و به دلیل دشمنی شخصى و اختلاف حساب قبلى که با شاکیه داشتم بدیش اینه طى اقدامى براى انتقام‌گیرى و تسویه حساب و به دام انداختن وى با کمک دوستم که در بخش فناورى اطلاعات مهارت داشت با شماره‌اى که براى شاکى آشنا نباشه، وى رو فریب دادم.
با عنوان” افزایش دنبال کننده” از وى خواستم که روى سایتى جعلى کلیک کرده و مشخصات خود و حساب کاربرى اش رو وارد نماید و بدین شکل تونستم با تغییر رمز ورود دسترسى شاکى به حسابش رو مسدود نمایم و براى برگردوندن رمز به وى درخواست مبالغى رو نمودم اما هیچوقت فکر نمى کردم که پلیس قادر به شناسایى ام باشه
متهم به همراه دوستش که با طراحى سایت جعلى مبادرت به مزاحمت و اخاذى از شاکى نشون داد پس از تکمیل پرونده به دادسرا اعزام شدن.
پیشنهاد پلیس فتا: شهروندان و کاربران محترم فضاى سایبر در نظر داشته باشن که دارا بودن نام کاربرى و رمز عبور به معنی کلید ورود مى‌باشه پس در حفظ و نگهدارى اون کوشا بوده و براى افزایش ضریب امنیتى، عضویت در شبکه‌هاى اجتماعى از عضویت دومرحله‌اى استفاده نمایند. شایان ذکره سایت پلیس فتا به نشانی cyberpolice.ir علاوه بر درج هشدارهاى مهم و اخبار حوادث سایبری، آماده دریافت هرگونه نقطه نظرات شهروندان و گزارشات واصله س.
مهندسی اجتماعی و ۳ موضوع مهم
در واقع مهندسی اجتماعی، مجموعه ای از راه های غیر فنی براساس به کار گیری ویژگی های روانشناسانه افراد واسه نفوذ به سیستم ها و دسترسی به اطلاعات کاربران اونا هستش که به وسیله هکرها مورد استفاده قرار می‌گیرد. پایه این روش‌ها، رابطه با کاربران و فریب اونا واسه اعمال تغییر در روال های عادی امنیت سیستم ها هستش.
مثلا کاربران رو در موقعیتی بذارن که به صورت ناخواسته و بدون آگاهی، رمز عبور خود رو به حمله کنندگان منتقل کنن. مهندسی اجتماعی طیف بزرگی از شکلای جور واجور حملات و فعالیت‌های داغون کننده رو در بر می‌گیرد. مهندسی اجتماعی در شبکه های اجتماعی اونقدر تخصصی هست که میتونه موضوعات خوبی واسه پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکترا در رشته ICT باشه. به بررسی نمونه هایی از مهندسی اجتماعی می پردازیم:
۱- صیادی (Phishing): از بین حملات مهندسی اجتماعی، حمله صیادی معمولترین حمله‌ایه که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این حمله با فعالیت‌های زیر شناخته میشه:
- جستجو به دنبال مشخصات و اطلاعات تماس قربونی و استخراج شبکه های اجتماعی یا وب گاهْ های دیگری که ایشون از اونا استفاده میکنه.
- ایجاد یه نسخه جعلی از صفحه ورود وب‌گاه و ایجاد URL مثل وب‌گاه اصلی واسه اون.
- ارسال پیغامی به قربونی شامل پیوندی به صفحه جعلی.
در نوشتن این پیام، تلاش میشه که در قربونی حالت ترس، اضطرار و چیزای دیگه ای به جز اینا بسازن تا ایشون تمرکز فکری خود رو از دست داده و از پیوند مورد نظر استفاده کنه.
با مشاهده صفحه جعلی، قربونی که در وضعیت احساسی خاصی قرار گرفته به شکل نا گاهانه بدون توجه به URL نامعتبر وب گاه جعلی، مبادرت به وارد کردن اطلاعات گرفتن هویت خود (مثل نام کاربری و رمز عبور) کرده و بدون اینکه فهمیده باشه، این اطلاعات رو در اختیار مهاجم قرار می‌دهد.
۲. بهونه سازی (Pretexting): در حمله بهونه سازی، هکر یا همون کلاهبردار اینترنتی، سناریویی طراحی میکنه که در اون با دروغ گفتن، بهونه آوردن، ظاهر سازی خودبه عنوان دوست و آشنا یا آشنای فلان دوست و فامیل و همکار شما و چیزای دیگه ای به جز اینا، خود رو به جای شخص دیگری جا زده و با کسب اعتماد کاربر، اطلاعات شخصی و گرفتن هویت ایشون رو به دست می‌آورد.
بعضی وقتا حمله از راه خود کاربر صورت نمی‌گیرد، بلکه با فریب متولی یا مسئول فنی یه وب‌گاه یا شبکه اجتماعی، اطلاعات شخصی کاربران شبکه اجتماعی از ایشون استخراج میشه. معمولا قدم اول واسه این نوع حمله، به دست آوردن کمی اطلاعات در مورد قربانیه که مراجعه به شبکه اجتماعی بهترین راه واسه استخراج اینجور اطلاعاتیه. بعد از اون باتوجه به این اطلاعات، دروغی ساخته میشه که با به کار گیری اون مهاجم میتونه در تماس با قربونی، خود رو به جای شخص دیگری جا بزنه.
۳. طعمه‌گذاری ( Baiting): در این حمله یه وسیله فیزیکی مانند حافظه USB، پخش کننده‌های صوتی دیجیتال و چیزای دیگه ای به جز اینا که شامل بدافزار یا ویروسه رو طوری در دسترس قربونی قرار می بدن و با تحریک حس کنجکاوی یا حرص، ایشون رو مجبور به به کار گیری اون میکنن. یکی از عادی ترین روش های گذاشتن این وسایل در اختیار قربانیان، نوشتن برچسب های خاص روی اونا و قرار دادن این وسایل در محل‌های خاصیه تا به نظر برسه جا گذاشته شده‌ان.
مثلا در کافه تریای یه شرکت یا سازمان، حافظه USB با برچسب روش هدف دار های سازمان یا حقوق و امتیازات کارکنان قرار میدن تا حس کنجکاوی کارمندان رو واسه مشاهده محتوای اونا برانگیزند. یه روش دیگه، فرستادن این جور وسایل فیزیکی به صورت مجانی و به عنوان هدیه واسه قربانیه.
به این شکل که مثلا تو یه شبکه اجتماعی، پیغامی شامل این جمله واسه ایشون ارسال میکنن: «شما برنده یه دستگاه پخش کننده دیجیتال شده‌اید». بعد از قربونی نشانی پستی ایشون رو واسه ارسال دستگاه درخواست میکنن. کاربر پس از واردکردن نشانی پستی خود، واقعا دستگاه رو دریافت میکنه؛ اما به محض به کار گیری اون، بدافزار نصب شده روی دستگاه اطلاعات شخصی ایشون رو دزدیده و واسه مهاجم ارسال میکنه.
۴. جبران کردن (Quid Pro Quo): در این نوع حمله مانند حمله طعمه‌گذاری عمل میشه؛ فرقش اینه که به جای ارائه یه کالا به صورت فیزیکی، به قربونی اعلام میکنن تا در ازای دریافت کالا، یه کمک یا خدمت غیر فیزیکی بهش ارائه میدن.
نمونه های مختلفی از نقض حریم خصوصی در تلگرام، اینستاگرام، فیس بوک و توییتر و لاین و تانگو در ماه ها و سالای گذشته دیده شده که همه بر توجه کاربران به رعایت دقیق اصول امنیتی در فضای سایبر و حریم خصوصی دلالت می کنه.
اگه شما در به کار گیری شبکه های اجتماعی متوجه رفتارها و موضوعات غیر عادی در حساب خود شدید، این احتمال هست که پروفایل شما هک یا سیستم شما ویروسی شده.
مجموعه نکات زیر رو در نظر داشته باشین:
۱- تصاویری غیر مربوط به تصویر شما در پروفایل شما به نمایش گذاشته شده
بعضی وقتا اتفاق میفته که رایانه شما به وسیله بد افزارا مورد حمله قرار گرفته که این می تونه دلیلای زیادی داشته باشه. ورود به سایتای فیشینگ، پرتالای غیر اخلاقی و سایتای ناشناس که فیلمای غیر مجوز دار رو به اشتراک می ذارن، از جمله درگاهای انتشار بد افزار در اینترنت هستن. البته باز کردن ای میلا ناشناس و پیوستای اونا هم زمینه آلوده شدن سیستمای رایانه ای رو جفت و جور می کنه که بعضی وقتا با آنتی ویروسای معمولی هم قابل شناسایی نیستن.
بعضی از ویروسا، تصویر پروفایل شما رو تغییر میدن بدون اون که تغییری در پروفایل و حساب و فعالیت شما در این شبکه ها اعمال کنن. اگه با اینجور بحث ای روبرو شدید، بدونین که سیستم شما حتما آلوده شده و نسبت به نصب دوباره سیستم عامل و پاک کردن سیستم با آنتی ویروسای تخصصی دست به کار شین. اینترنت اشیا هم میتونه حریم خصوصی شما رو تهدید کنه و این فقط در شبکه های اجتماعی نیس.
بعضیا حتی اینترنت اشیا رو اینترنت خطرات جدید می دونن که سبک زندگی دیجیتالی آدمای روزگار ما رو شدیدا تهدید می کنه.
۲-حریم خصوصی در تلگرام
بخشی از نقض حریم خصوصی کاربران به خصوص کاربران ایرونی در شبکه های اجتماعی، در نرم افزار روسی تلگرام اتفاق میفته. حجم گسترده ورودی پرونده های پلیس فتا در چند سال گذشته که مسبب اصلی اون کلاهبرداریای تلگرامی بوده، نشون میده که این نرم افزار پیام رسان کاربردی، یکی از بزرگ ترین آسیبا واسه کاربران ایرونی هستش که باید به اون توجه داشت.
در هر سطحی که در تلگرام فعال هستین، چه ادمین کانالای جورواجور، چه عضو گروه های تجاری، سرگرمی، خبری و امثالهم یا حتی عضو کانالهای خانوادگی و خصوصی، تلاش کنین حریم خصوصی خود و بقیه رو ارج بذارین. یعنی چی؟ یعنی اینکه بدون اجازه دوستان، اطلاعات زندگی و تصاویر خصوصی و حتی عمومی اونا رو به اشتراک نذارین .
تا امکان داره واسه کاهش آسیب پذیری تلگرامی و رعایت حریم خصوصی افراد، از به اشتراک گذاشتن تصاویر خصوصی از راه این نرم افزار دوری کنین. مخصوصا که در تصاویر پروفایل، عکسای گروهی نذارین . البته قضیه حریم خصوصی در تلگرام رو بعدا می پردازیم که نکات ریز مهمی داره.
۳-امنیت حساب کاربری اینستاگرام
شبکه اجتماعی ۶۰۰ میلیون کاربر اینستاگرام که در ایران هم بیشتر از ۲۰ میلیون کاربر داره، یکی از بسترهای خوب واسه فعالیت کلاهبرداران اینترنتی و مجرمان سایبره. در اینستاگرام که شبکه اجتماعی عکس محوره، زیادن کاربرانی که لوکیشن خود رو در تصاویر و محتوایی که به اشتراک میذارن اطلاع میدن.
تصاویر بقیه رو بدون کسب اجازه، انتشار داده و اونا رو تگ میکنن. با باز نگهداشتن (public) پروفایل خود و تصاویری که در اون منتشر کردن، زمینه رو واسه سو استفاده بقیه از محتوای منتشر شده جفت و جور می کنن.
۴- فرستادن پیام از طرف شما به بقیه!
یکی از روشای سوء به کار گیری اطلاعات کاربران در شبکه های اجتماعی، فرستادن پیام از طرف شما هستش! بعضی وقتا مشاهده کردین که در تلگرام یا اینستاگرام و حتی فیس بوک، بعضی از دوستان شما به شما اطلاع دادن که از طرف شما، فایلا و کدهای عجیب و غریب به اونا به طور خصوصی پیام شده یا نام شما روی تصاویر عجیب و بعضی وقتا غیر اخلاقی تگ شده.
در این حالت هم احتمال این که پروفایل شما هک شده باشه یا سیستم رایانه ای شما به بد افزار آلوده شده باشه بسیاره. تغییر دوره ای رمز عبور و نبود اتصال به شبکه های اجتماعی از رایانه های ناشناس در کافی نتا و جاهایی که مطمئن نیستن، روشی واسه کاهش آسیب پذیریای سایبری در این میدون هستش.
البته بعضی وقتا، مشکلات فنی در شبکه های اجتماعی هم دلیل بروز اینجور مشکلاتی می شه که با احتمال خیلی کم بوده و معمولا به وسیله خود این شبکه ها اطلاع رسانی می شه.
پس پیشنهاد می شه اگه از شبکه های اجتماعی استفاده می کنین، بخش خبری یا بروزرسانی قسمتای امنیتی و حریم خصوصی اونا رو بعضی وقتا بخونین.
بعضی از شبکه ها به طور خودکار نسبت به بروزرسانی نرم افزار اقدام نمی کنن و شما باید با کلیک روی گزینه automate این کار رو انجام بدین. بروزرسانی سیستم رایانه از آنتی ویروس و بروزرسانی نسخه نرم افزار و اپ شبکه اجتماعی واسه کاهش آسیب پذیریای احتمالی پیشنهاد می شه.
۵-آموزش حریم خصوصی به کودکان در فضای مجازی
کودکان رو باید با فضای مجازی آشنا کرد و از ابتدایی، مقولات مختلفی که به امنیت و حریم خصوصی و روش به کار گیری این فضا در رابطه می شه، آگاه کرد.
در این مورد اگه کودک یا نوجوونی دارین، حساس تر عمل کنین.
۶- پستایی که شما به اشتراک نذاشتین
بعضی وقتا مشاهده می کنین که از طرف شما، پستایی در فیس بوک یا اینستاگرام یا دیگه شبکه های اجتماعی که در اونا عضو هستین از طرف شما منتشر شده که براتون ناشناس س و هر چی فکر می کنین، به وسیله شما منتشر نشده. در این حالت باید احتمال بدین که حساب کاربری شما هک شده.